سنگهای آذرین انواع بسیار زیادی دارند و از مواد معدنی مختلفی تشکیل میشوند. سنگ گرانیت و سنگ ریولیت، هر دو از جمله سنگهای آذرین هستند که در بسیاری از ویژگیها با هم تفاوت دارند. سنگ گرانیت از جمله سنگهای ساختمانی است که افراد زیادی از آن در فضاهای مختلف ساختمان استفاده میکنند. این سنگ بسیار پرکاربرد و معروف است و نسبت به سنگ ریولیت بسیار شناخته شدهتر میباشد. در واقع شاید بسیاری از افراد حتی نام سنگ ریولیت را هم تا به حال نشنیده باشند و اطلاعاتی راجع به آن نداشته باشند. بر همین اساس قرار است در این مطلب به بررسی تفاوت سنگ گرانیت و سنگ ریولیت بپردازیم و با این سنگهای آذرین بیشتر آشنا شویم.
سنگ ریولیت چیست؟
سنگ ریولیت یک سنگ آذرین برون زا و آتشفشانی است که از سالهای بسیار دور برای ساخت لوازمی چون سلاحهای تیز و نوک نیزه از آن استفاده میشده است. با این که ریولیت از زمانهای دور مورد استفاده زیادی قرار میگرفته است، اما امروزه به طور محدودتری از آن در صنعت ساختمان سازی و تولید لوازم استفاده میشود. سنگ ریولیت سرشار از سیلیس است و بیش از 71 درصد آن را سیلیس تشکیل داده است. همچنین در آن مقدار کمی آهن، منیزی و محتوای قلیایی وجود دارد. سنگ ریولیت در نتیجه سرد شدن سریع تودههای ماگمایی غنی از سیلیس همچون گرانیت به وجود میآید. برای همین است که برخی این سنگ را به سنگ گرانیت شبیه میدانند. سنگ ریولیت و گرانیت از نظر ظاهری و ترکیبات موجود کمی به هم شباهت دارند. اما از نظر نحوه شکل گیری با یکدیگر فرق دارند.
ترکیبات موجود در سنگ ریولیت
ریولیت از جمله سنگهای فلسیک است. این یعنی این سنگ در خود به مقدار قابل توجهی سیلیس یا دی اکسید سیلیکون دارد. برای همین است که گدازههای ریولیت از چسبندگی زیادی برخوردار هستند. در حدود 20 درصد از سنگ ریولیت را کوارتز و بیش از 35 درصد آن را فلدسپات قلیایی تشکیل میدهد. حال آن دسته از ریولیتهایی که بیش از 90 درصد فلدسپات قلیایی دارند، به عنوان ریولیت قلیایی شناخته میشوند. به طور کلی راجع به ترکیبات تشکیل دهنده سنگ ریولیت، میتوان به مواد کوارتز، سانیدین، پلاژیوکلاز، هورنبلاند و بیوتیت اشاره کرد.
حال چیزی که باید راجع به سنگ ریولیت بدانید این است که ساختار و ترکیبات موجود در این سنگ، بستگی به میزان سرمایش آن در هنگام شکل گیری دارد. در صورتی که روند خنک شدن و سرمایش ریولیت آهسته باشد، احتمالا سنگ از کریستالهای بزرگ و منفردی به نام فنوکریستها یا میکرو کریستالینها و یا ماتریسهای شیشهای برخوردار میشود. در رابطه با فنوکریستها باید اشاره شود که این مواد شامل کانیهای کوارتز، پیروکسین، بیوتیت، هورنبلاند، فلدسپات یا آمفیبول هستند. حال اگر فرآیند خنک شدن و سرمایش سنگ سریعتر باشد، سبب ایجاد ریولیتهای شیشهای همچون پرلیت، پومیس و پیچستون میشود.
مشخصات ظاهری و رنگ سنگ ریولیت
ریولیت از سنگهایی است که معمولا بافت بسیار یکنواختی دارد. حال این بافت میتواند به هر شکلی از شیشهای گرفته تا سنگ ریز دانه و مواد حاوی کریستالهای آشکار باشد. در واقع باید گفت این سنگ از اشکال مختلفی است و بافت آن بستگی به کشیدگیهای جریان گدازه دارد. سنگ ریولیت هم از سفتی و سختی خوبی برخوردار است که میزان آن بستگی به ترکیب و همچنین میزان سرمایش در هنگام شکل گیری دارد. ریولیت یک سنگ خارجی با بافت نرم و کمی پوک است و معمولا در رنگهای آبی، خاکستری، صورتی، زرد و سفید موجود است. در واقع این سنگ هم همانند سنگ گرانیت، بسته به عناصر موجود در خود از رنگ متفاوتی برخوردار میشود.
تفاوت سنگ گرانیت و ریولیت در مواد تشکیل دهنده
همانطور که اشاره شد، مواد تشکیل دهنده سنگ ریولیت بستگی به شرایط شکل گیری آن دارد. بسته به این که روند خنک شدن سنگ سریع یا آهسته باشد، در هر حالت شاهد مواد مختلفی در سنگ ریولیت خواهیم بود. از طرفی سنگ گرانیت هم از کانیهای مختلفی برخوردار است که میزان این کانیها بر روی رنگ سنگ گرانیت تاثیر زیادی میگذارد. در رابطه با مواد تشکیل دهنده سنگ گرانیت باید به کوارتز، فلدسپات، پلاژیوکلاز، پیریت، هماتیت، مانیتیت و پتاسیک اشاره کرد. عمدهترین مواد تشکیل دهنده آن هم کوارتز و فلدسپار و مقداری میکا، آمفیبول و کانیهای دیگر هستند. با اینکه برخی از این مواد در هر دو سنگ ریولیت و گرانیت مشترک هستند، اما کاملا شبیه به هم نبوده و از این حیث نسبت به هم تفاوت دارند.
تفاوت سنگ گرانیت و ریولیت در رنگهای موجود
با توجه به اینکه این سنگهای آذرین از مواد تشکیل دهنده مختلفی ساخته میشوند، رنگهای متنوعی هم دارند و تنها به چند رنگ محدود نمیشوند. سنگ ریولیت معمولا در رنگهایی مانند خاکستری، برنزه، صورتی، آبی، زرد و سفید یافت میشود و شامل طیف رنگهای کم رنگ تا خاکستری تیره میباشد. برای همین باید گفت که سنگ ریولیت هم از تنوع رنگی نسبتا خوبی برخوردار است. اما اگر بخواهیم این سنگ را از نظر رنگهای موجود با سنگ گرانیت مقایسه کنیم، به این پی میبریم که تنوع رنگ گرانیتها بسیار بیشتر است. در واقع سنگ گرانیت از جمله سنگهای ساختمانی است که در رنگهای بسیار زیادی موجود است. از جمله رنگهای این سنگ میتوان به سفید، سیاه، خاکستری و طوسی، پرتقالی، صورتی، قرمز، آبی، سبز، کرم و قهوهای اشاره کرد. این یعنی سنگ گرانیت را میتوان در بسیاری از رنگها پیدا کرده و از طریق آن یک محیط زیبا و خاص را برای خود خلق کرد. البته در میان موارد اشاره شده، برخی از رنگها جزو رنگهای کمیاب به حساب میآیند و از این حیث قیمت خرید بیشتری دارند. با این حال در این بررسی متوجه شدیم که سنگ گرانیت با سنگ ریولیت از نظر رنگهای موجود نیز تفاوت دارد.
تفاوت سنگ ریولیت و گرانیت از نظر شکل گیری
یکی از تفاوتهای اصلی سنگ گرانیت و ریولیت، در نحوه شکل گیری است. سنگ ریولیت از فوران آتشفشانهای شدید به وجود میآید. اما سنگ گرانیت از انجماد گدازههای زیر سطح زمین حاصل میشود. نحوه شکل گیری سنگها باعث شده تا از نظر خواص هم کمی با هم فرق داشته باشند. گرچه ریولیت و گرانیت از نظر شیمیایی کمی به هم شباهت دارند؛ اما گرانیت اغلب حاوی موسکویت معدنی است که این ماده در ریولیت به ندرت پیدا میشود. همچنین ریولیت نیز حاوی مقدار بیشتری پتاسیم نسبت به سدیم است که این موضوع در گرانیت بسیار نادر است. بنابراین یکی از فرقهای اصلی بین ریولیت و گرانیت در نحوه شکل گیری آنها است.
بررسی سنگ گرانیت و ریولیت از نظر کاربرد
همانطور که در ابتدای مطلب هم اشاره کردیم، ریولیت در زمانهای دور برای ساخت سلاح مورد استفاده قرار میگرفته است. این نشان میدهد که سابقه استفاده از سنگ ریولیت، به گذشتههای خیلی دور بازمیگردد و افراد زیادی از آن برای ساخت بسیاری از لوازم روزمره خود استفاده میکردهاند. این در حالی است که امروزه کمتر شاهد استفاده از سنگ ریولیت در ساخت و ساز و تولید لوازم هستیم. دلیل آن هم این است که این سنگ بسیار شکننده است و ترکیبات موجود در آن ثابت نیستند. افرادی که از سنگ ریولیت به عنوان مواد ساختمانی استفاده میکنند، اغلب در شرایطی هستند که به مواد بهتری دسترسی ندارند. در برخی مواد میتوان از ریولیت به عنوان سنگ محوطه سازی یا سنگهای خرد شده استفاده کرد. به طور خلاصه میتوان کاربردهای سنگ ریولیت را اینطور عنوان کرد:
- مصالح تزئینی و دکوراسیون منازل
- سنگ نما، سنگ فرش، مصالح ساختمانی، چاقوها، خراشندهها و تیغه ها
- سنگهای قیمتی و جواهرات
- محوطه سازی و سنگ ریزه
حال بهتر است نگاهی به کاربردهای سنگ گرانیت داشته باشیم. سنگ گرانیت به دلیل خصوصیات و ویژگیهای خاصی که دارد، در بسیاری از فضاها و ساخت لوازم دکوری کاربرد دارد. در رابطه با کاربردهای سنگ گرانیت هم میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- سنگ کابینت، کانتر و جزیره آشپزخانه
- سنگ روشویی و توالت
- سنگ کفپوش، سنگ فرش پیاده روها، کفپوش پارکینگ
- دیوار پوش، سنگ پله، محوطه سازی، سنگ نما
- سنگ قبر و مزار
- لوازم دکوری و تزئینی
به طور کلی سنگ گرانیت در اغلب فضاهای ساختمان قابل استفاده است و میتوان آن را با بسیاری از سنگها ترکیب کرد. در حال حاضر سنگ گرانیت به عنوان یکی از پرکاربردترین سنگهای ساختمانی شناخته میشود و در میان بسیاری از ساختمان سازان، از شهرت و محبوبیت زیادی برخوردار است. از این رو از نظر کاربرد و شرایط استفاده، این سنگ نسبت به سنگ ریولیت برتری دارد.
خرید سنگ گرانیت از موج فعال کیش
در صورتی که قصد دارید از سنگ گرانیت برای ساختمان سازی استفاده کنید، میتوانید برای خرید آن از فروشگاه موج فعال کیش اقدام کنید. در این فروشگاه انواع سنگ گرانیت در رنگها و مدلهای مختلف موجود و قابل خرید است. شما میتوانید سنگ گرانیت با رنگ دلخواه خود را خریداری کرده و برای فضای موردنظرتان استفاده نمایید.
جمع بندی
سنگهای گرانیت و ریولیت از سنگهای آذرین هستند که از نظر نحوه شکل گیری با هم تفاوت دارند. همچنین این سنگها با وجود اینکه کمی از نظر ظاهری به هم شبیه هستند، اما از نظر مواد تشکیل دهنده و رنگ بندی با یکدیگر تفاوت دارند. علاوه بر این امروزه سنگ ریولیت از کاربردهای بسیار محدودی برخوردار است. این در حالی است که سنگ گرانیت به عنوان یکی از پرکاربردترین سنگهای ساختمانی شناخته شده است.