سنگ از جمله متریال طبیعی بوده که از آن برای صنایع مختلفی استفاده می‌شود. از رایجترین کاربردهای سنگ، میتوان به استفاده از آن در صنعت ساختمان‌سازی اشاره کرد. سنگ‌هایی که برای ساختمان‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرند، انواع گوناگونی دارند و هر کدامشان از ویژگی‌ها و خصوصیات خاصی برخوردار می‌باشند. در این مطلب قصد داریم به معرفی انواع سنگ ساختمانی بپردازیم و با کاربردها و ویژگی‌های هر یک از آنها بیشتر آشنا شویم.
سنگ ساختمانی چیست؟
تعریف سنگ ساختمانی بسیار راحت است. در واقع آن دسته از سنگ‌هایی که برای ساختمان‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرند، در گروه سنگ‌های ساختمانی قرار دارند. البته این سنگ‌ها باید در برابر حرارت و تغییرات آب و هوایی مقاوم باشند و دچار مشکل از این نظر نشوند. همچنین سنگ‌های ساختمانی باید در برابر سایش و خوردگی نیز مقاومت داشته باشند. سنگ ساختمانی همچون دیگر سنگ‌ها از اجتماع یک یا چند کانی به وجود می‌آید و در اندازه‌های مختلف و دلخواهی برش داده می‌شود. این سنگ‌ها را میتوان در انواع مختلفی چون تیشه‌ای، آنتیک، سابیده شده و غیره فرآوری کرده و در ساختمان سازی مورد استفاده قرار داد. حال در رابطه با انواع سنگ ساختمانی ایرانی باید اشاره کرد که این سنگ‌ها بر اساس کانی‌های موجود و نحوه تشکیل شدنشان، از انواع مختلفی برخوردار هستند و از معادن متعددی در ایران استخراج می‌شوند. بیشترین استخراج و فرآوری سنگ ساختمانی در ایران، مربوط به استان اصفهان است. برای همین است که به اصفهان، مهد سنگ ایران می‌گویند.
ویژگی‌های مشترک سنگ‌های ساختمانی چیست؟
پیش از آنکه به معرفی انواع سنگ ساختمانی بپردازیم، باید بگوییم که این سنگ‌ها در بسیاری از ویژگی‌ها و خصوصیات با هم تفاوت دارند. در اینجا به چند ویژگی اشاره می‌کنیم.
- ثبات رنگ
- دوام و مقاومت بسیار بالا
- مقاومت سایشی و ضربه‌ای بالا
- قابلیت برش، صیقل خوردن و جلاپذیری مطلوب
- قابلیت شستشو و تمیزکاری آسان
- مقاومت خوب در برابر حرارت و رطوبت
- مقاوم در برابر تغییرات آب و هوایی
- پایداری در برابر مواد اسیدی و قلیایی
- مقاومت کششی و خمشی مناسب
بررسی انواع سنگ ساختمانی
در این بخش به بررسی پرکاربردترین و مشهورترین سنگ‌های ساختمانی در ایران می‌پردازیم.
1 – سنگ گرانیت
سنگ گرانیت از جمله سنگ‌های بسیار معروفی است که در بخش‌های مختلفی از ساختمان قابل استفاده است. این سنگ برای پوشش کف، دیوارهای داخلی و ستون سازی در ساختمان کاربرد دارد. سنگ گرانیت از معادن مختلفی در ایران استخراج می‌شود و انواع گوناگونی دارد. گوناگونی سنگ گرانیت و رنگ‌های متنوع آن، به خاطر وجود کانی‌های مختلف در آن است. بیشترین کانی‌هایی که در سنگ ساختمانی گرانیت مشاهده می‌شوند، شامل کوارتز، میکا و فلدسپات می‌باشند. سنگ گرانیت به دلیل خصوصیات خود، در بسیاری از بخش‌های ساختمان قابل استفاده است. از ویژگی‌های مهم سنگ گرانیت میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مقاومت خوب در برابر نفوذ آب و مواد شیمیایی
- مقاومت در برابر سایش، خمش و خراشیدگی
- مقاومت در برابر حرارت
- تنوع رنگی و برخورداری از ظاهر زیبا و جذاب
مقاومت خوب سنگ گرانیت در برابر حرارت آن را گزینه خوبی برای استفاده به عنوان سنگ کابینت و کانتر آشپزخانه کرده است. همچنین عدم نفوذ آب در آن باعث شده تا افراد زیادی برای ساخت وان سنگی از آن استفاده نمایند. علاوه بر این، به خاطر عدم سایش و تمیزکاری آسان، از گرانیت در بخش‌هایی چون راه پله و کفسازی استفاده زیادی می‌شود.
2 – سنگ مرمر
سنگ مرمر یا اونیکس، یکی دیگر از انواع سنگ ساختمانی است که محبوبیت زیادی دارد. این دسته از سنگ‌ها قابلیت صیقل پذیری زیادی دارند و می‌توانند نور را همچون آینه از خود منعکس کنند. سنگ‌های مرمر جزو سنگ‌های مقاومی هستند که در کشورهایی چون ایران و ایتالیا به وفور یافت می‌شوند و از آن به عنوان سنگ ساختمانی استفاده زیادی می‌شود. از جمله ویژگی‌های سنگ مرمر که آن را برای ساختمان‌سازی ایده‌آل کرده است، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- قابلیت صیقل پذیری بسیار بالا
- تحمل بالا در برابر نفوذ آب و حرارت
- مقاومت خوب در برابر فشار، خراش و سایش
- مقاومت بالا در برابر باران و نور خورشید
- رنگ بندی زیبا و متنوع
به دلیل خصوصیاتی که سنگ مرمر دارد، از آن میتوان بدون هیچ محدودیتی در بخش‌های مختلف ساختمان استفاده کرد. از جمله بخش‌های قابل استفاده میتوان به راه پله، سرویس بهداشتی و حمام، کفپوش بخش‌های روباز و یا داخلی، تزئینات داخلی و ستون‌ها اشاره کرد. خوب است اشاره کنیم که از سنگ مرمر سبز رنگ در ایران، برای اماکن مذهبی استفاده زیادی می‌شود.
3- سنگ تراورتن
سنگ تراورتن نیز از جمله سنگ‌هایی است که افراد زیادی در ساختمان سازی از آن استفاده می‌کنند. در واقع میتوان به جرات گفت سنگ تراورتن از جمله سنگ‌های بسیار محبوب در میان افراد ساختمان ساز است. این سنگ برای نماسازی کاربرد زیادی دارد و جزو انواع سنگ ساختمانی نما به شمار می‌آید. در رابطه با تولید سنگ تراورتن باید اشاره کرد که این سنگ جزو سنگ‌های آهکی متخلخل است و حاصل رسوب آب در معادن و چشمه‌های آب گرم یا رسوبات در کف دریا است. این رسوبات بیشتر در مکان‌هایی که ارتفاع کمی دارند، به وجود می‌ایند. از بیشترین کشورهایی که سنگ تراورتن از آنها استخراج می‌شود، میتوان به کشور ایران و ایتالیا اشاره کرد. سنگ تراورتن نیز از ویژگی‌ها و خصوصیات خاصی برخوردار است که در اینجا به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
- تخلخل بالا
- عایق عالی برای صدا و حرارت
- مناسب برای نمای ساختمان
- طیف رنگی مختلف با قیمت‌های متفاوت
سنگ تراورتن عموما برای نمای ساختمان، کفپوش و دیوارهای کف استخر و حمام کاربرد دارد. همچنین میتوان از این سنگ برای دیوارهای داخلی و خارجی استفاده کرده و از مزایای آن بهره‌مند شد. سنگ‌های تراورتن انواع گوناگونی دارند و از معادن مختلفی در ایران یافت می‌شوند.
4 – سنگ مرمریت
سنگ مرمریت را میتوان از انواع سنگ ساختمانی در نظر گرفت. با این حال از آنجایی که این سنگ در مجاورت آب و هوای بیرون از ساختمان دچار تغییر شکل می‌شود، بهتر است در فضاهای داخلی و بسته مورد استفاده قرار بگیرد. سنگ مرمریت در صورت قرارگیری در مجاورت نور خورشید، باد و باران دچار تغییر رنگ، شکستگی و ترک خوردگی می‌شود. با این حال باید اشاره کرد که این سنگ در برابر حرارت و مواد اسیدی مقاومت خوبی دارد و به دلیل آهکی بودن آب را سریع جذب خود می‌کند. برای همین است که بهتر است از سنگ مرمریت در فضاهایی چون سرویس بهداشتی و حمام استفاده نشود. سنگ مرمریت از نظر ظاهری کمی شبیه به سنگ مرمر است و عده‌ای این دو سنگ را با هم اشتباه می‌گیرند. در صورتی که سنگ‌های مرمر و مرمریت با هم تفاوت دارند. از ویژگی‌های سنگ مرمریت میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- آهکی بودن
- وزن زیاد
- جذب آب بالا
- مقاوم در برابر مواد اسیدی و حرارت
با توجه به موارد اشاره شده و خصوصیات سنگ مرمریت، بهتر است در استفاده از این سنگ در فضاهای خارجی احتیاط کنید و بیشتر آن را برای فضاهای داخلی ساختمان به کار ببرید.
5 – سنگ کوارتزیت
سنگ کوارتزیت، سنگی است که در اثر دگرگونی ماسه سنگ و در اثر فشار گرمای زیاد در لابه‌لای زمین به وجود می‌آید. این دسته از سنگ‌ها در انواع و اشکال مختلفی در بازار موجود هستند و ظاهری شبیه به سنگ مرمریت دارند. اما میزان مقاومت سنگ کوارتزیت نسبت به سنگ مرمریت بیشتر است. در صورتی که بخواهید از سنگ کوارتزیت به عنوان سنگ ساختمانی استفاده کنید، می‌توانید آن را برای نمای بیرونی، داخلی و کفپوش مورد استفاده قرار دهید. همچنین استفاده از این سنگ به عنوان دیوارپوش مرسوم است. از ویژگی‌های سنگ کوارتزیت میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مقاومت خوب در برابر سرما، گرما و مواد اسیدی
- مقاومت بالا در برابر سایش و فرسودگی
- مقاومت در برابر هوازدگی
- قیمت مناسب و مقرون به صرفه
قیمت سنگ ساختمانی چقدر است؟
همانطور که مشاهده کردید، سنگ‌های ساختمانی (Types of building stone) در انواع مختلفی موجود هستند. هر یک از این سنگ‌ها از معادن به خصوصی استخراج می‌شوند و توسط روش‌های متفاوتی مورد فرآوری قرار می‌گیرند. برای همین قیمت سنگ ساختمانی بسته به نوع سنگ و خصوصیات آن متفاوت است. همچنین هر یک از این سنگ‌ها بر اساس سورت و درجه بندی، از قیمت متفاوتی برخوردار می‌باشند. برای همین جهت خرید سنگ ساختمانی می‌توانید به سراغ نمونه‌هایی بروید که با بودجه شما سازگاری بیشتری دارند.
معرفی چند سنگ دیگر که از آن میتوان برای ساختمان استفاده کرد:
به جز موارد اشاره شده، سنگ‌های دیگری نیز موجود هستند که میتوان از آنها برای ساختمان‌سازی استفاده کرد. از جمله این سنگ‌ها میتوان به ماسه سنگ، سنگ آنتیک، سنگ گابرو، سنگ دیوریت، سنگ بادبر یا مالون و سنگ گیوتین اشاره کرد.
جمع بندی
اگر به دنبال خرید سنگ ساختمانی هستید، گزینه‌های زیادی در پیش رویتان قرار دارد. همانطور که مشاهده کردید، سنگ‌هایی چون گرانیت، مرمر، مرمریت، تراورتن و کوارتزیت از جمله سنگ‌های معروف و پرطرفداری هستند که در ساختمان‌سازی از آنها استفاده می‌شود. همچنین سنگ‌های دیگری نیز وجود دارند که به آنها نیز اشاره کوتاهی داشتیم. بنابراین شما می‌توانید از میان این سنگ‌ها، بهترین سنگ ساختمانی را انتخاب کرده و از آن برای ساختمان سازی استفاده نمایید.